آزمایش CBC

آزمایش CBC به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول؛ هنگامی که علائم و نشانه‌هایی دارید که ممکن است مربوط به شرایطی باشد که سلول‌های خونی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، باید انجام شود. این آزمایش در فواصل منظم برای نظارت بر وضعیت بیماری یا شرایط دیگر یا هنگامی که تحت معالجه‌ای هستید که سلول‌های خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمونه خون گرفته شده از ورید بازو یا انگشت یا کناره‌های پاشنه پا (نوزادان)

هیچ آمادگی خاصی برای انجام آزمایش CBC مورد نیاز نمی‌باشد.

آزمایش CBC یا شمارش کامل خون (CBC) گروهی از آزمایشات است که سلول‌های گردشی خون را ارزیابی می‌کند، از جمله گلبول‌های قرمز (RBC) ، گلبول‌های سفید (WBC) و پلاکت‌ها (PLT). آزمایش CBC می‌تواند سلامت کلی شما را ارزیابی کرده و انواع بیماری‌ها و شرایط مانند عفونت، کم خونی و سرطان خون را تشخیص دهد. سلول‌های خونی اساساً در مغز استخوان تولید و بالغ می‌شوند و در شرایط عادی در صورت لزوم در جریان خون آزاد می‌شوند. سه نوع سلول ارزیابی شده توسط آزمایش CBC شامل:

سلول‌های قرمز خون

سلول‌های قرمز خون که گلبول‌های قرمز نیز نامیده می‌شوند، در مغز استخوان تولید می‌شوند و با بالغ شدن در جریان خون آزاد می‌شوند. آنها حاوی هموگلوبین هستند، پروتئینی که اکسیژن را به بدن منتقل می‌کند. طول عمر معمول یک RBC 120 روز است؛ بنابراین، مغز استخوان باید به طور مداوم RBC جدید تولید کند تا جایگزین آنهایی شود که پیر می‌شوند و تخریب می‌شوند یا در اثر خونریزی از بین می‌روند. تعدادی از شرایط علاوه بر شرایطی که ممکن است منجر به خونریزی قابل توجه شود، می‌تواند بر تولید RBC جدید و یا طول عمر آنها تأثیر بگذارد.

RBC به طور معمول از نظر اندازه و شکل یکنواخت است، اما شرایط مختلفی مانند کمبود ویتامین B12 و فولات و کمبود آهن می‌تواند بر شکل ظاهری آنها تأثیر بگذارد. نمونه‌ای از یک بیماری شایع که بر RBC تأثیر می‌گذارد، کم خونی است که از تعداد گلبول‌های قرمز خون پایین و هموگلوبین پایین ناشی می‌شود. بیماری‌های مختلف می‌تواند منجر به کم خونی شود، بنابراین اغلب برای تعیین علت به آزمایشات اضافی نیاز است.

گلبول‌های سفید خون

گلبول‌های سفید خون که لکوسیت نیز نامیده می‌شوند، سلول‌هایی هستند که در خون، سیستم لنفاوی و بافت‌ها وجود دارند و قسمت مهمی از سیستم دفاع طبیعی (ایمنی) بدن هستند. آنها به محافظت در برابر عفونت کمک می‌کنند و همچنین در التهاب و واکنش‌های آلرژیک نقش دارند. پنج نوع مختلف WBC وجود دارد و هرکدام عملکرد متفاوتی دارند. آنها شامل نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، بازوفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها و مونوسیت‌ها هستند.

WBC در تعداد نسبتاً پایدار در خون وجود دارد. با این حال، ممکن است بسته به آنچه در بدن اتفاق می‌افتد، این اعداد به طور موقت بیشتر یا بیشتر شوند. به عنوان مثال، یک عفونت می‌تواند مغز استخوان شما را تحریک کرده و تعداد بیشتری نوتروفیل را برای مقابله با عفونت باکتریایی تولید کند. با آلرژی، ممکن است تعداد ائوزینوفیل‌ها افزایش یابد. با افزایش عفونت ویروسی ممکن است تعداد بیشتری از لنفوسیت‌ها تولید شود. در برخی بیماری‌ها مانند سرطان خون، سلول‌های سفید غیرطبیعی (نابالغ یا بالغ) ممکن است به سرعت تکثیر شوند.

پلاکت

پلاکت‌ها که به آنها ترومبوسیت نیز گفته می‌شود، در واقع قطعات ریز سلولی هستند که در خون گردش می‌کنند و برای لخته شدن طبیعی خون ضروری هستند. هنگامی که آسیب‌دیدگی وجود دارد و خونریزی شروع می‌شود، پلاکت‌ها با چسبیدن به محل آسیب و جمع شدن در کنار هم باعث می‌شوند تا یک پلاگین موقتی ایجاد شود. آنها همچنین سیگنال‌های شیمیایی آزاد می‌کنند که باعث جمع شدن و جمع شدن پلاکت‌های اضافی می‌شود و در نهایت به بخشی از لخته خون پایدار در محل آسیب تبدیل می‌شود که تا زمان بهبودی آسیب در جای خود باقی است.

اگر بیماری یا شرایطی دارید که باعث کاهش پلاکت (ترومبوسیتوپنی) یا اختلال در عملکرد پلاکت می‌شود، ممکن است در معرض خطر خونریزی بیش از حد و کبودی باشید. تولید بیش از حد پلاکت (ترومبوسیتوز) می‌تواند باعث لخته شدن بیش از حد خون شود.

در آزمایش CBC چه چیزی گنجانده شده است؟

آزمایش CBC به طور معمول با استفاده از دستگاه خودکار انجام می‌شود که پارامترهای مختلفی از جمله شمارش سلول و ویژگی‌های فیزیکی برخی سلول‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. آزمایش CBC استاندارد شامل موارد زیر است:

آزمایشات گلبول قرمز (RBC):

1. شمارش گلبول‌های قرمز (RBC) شماری از تعداد واقعی سلول‌های قرمز خون در نمونه خون شما است.
2. هموگلوبین مقدار کل پروتئین حامل اکسیژن در خون را اندازه‌گیری می‌کند که به طور کلی تعداد گلبول‌های قرمز خون را نشان می‌دهد.
3. هماتوکریت درصد کل حجم خون شما را که متشکل از گلبول‌های قرمز است اندازه‌گیری می‌کند.
4. شاخص‌های گلبول قرمز اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های جسمی RBC ارائه می‌دهند:

• حجم متوسط سلول (MCV) اندازه‌گیری میانگین اندازه گلبول‌های قرمز خون شما است.
• هموگلوبین متوسط سلول (MCH) یک اندازه‌گیری محاسبه شده از میزان متوسط هموگلوبین درون سلول‌های قرمز خون شما است.
• میانگین غلظت هموگلوبین سلول (MCHC) اندازه‌گیری محاسبه شده میانگین غلظت هموگلوبین درون سلول‌های قرمز خون شما است.
• عرض توزیع سلول‌های قرمز (RDW) اندازه‌گیری تغییر در اندازه سلول‌های قرمز خون شما است.

    آزمایش CBC همچنین ممکن است شامل شمارش رتیکولوسیت باشد که اندازه‌گیری شمارش مطلق یا درصد گلبول‌های قرمز جوان تازه آزاد شده در نمونه خون شماست.

آزمایشات گلبول سفید (WBC):

• شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) شماری از تعداد کل سلول‌های سفید خون در نمونه خون شما است.
• دیفرانسیل گلبول‌های سفید ممکن است به عنوان بخشی از CBC باشد یا در صورت بالا یا پایین بودن تعداد WBC در پیگیری انجام شود. دیفرانسیل WBC تعداد پنج نوع گلبول سفید موجود (نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، مونوسیت‌ها، ائوزینوفیل‌ها و بازوفیل‌ها) را شناسایی و شمارش می‌کند. شمارش منفرد را می‌توان به صورت شمارش مطلق و یا به صورت درصدی از کل گزارش کرد.

آزمایش پلاکت:

• تعداد پلاکت تعداد پلاکت‌های نمونه خون شماست.
• متوسط حجم پلاکت (MPV) ممکن است با CBC گزارش شود. این اندازه‌گیری اندازه متوسط پلاکت‌ها است.
• عرض توزیع پلاکت (PDW) نیز ممکن است با CBC گزارش شود. این نشان‌دهنده اندازه پلاکت‌های یکنواخت است.

نتایج آزمایش CBC که خارج از فواصل مرجع تعیین شده هستند، ممکن است وجود یک یا چند بیماری یا شرایط را نشان دهند. به طور معمول، آزمایشات دیگری برای کمک به تعیین علت نتایج غیر طبیعی انجام می‌شود. غالباً، اسمیر خون با استفاده از میکروسکوپ بررسی می‌شود. یک متخصص آزمایشگاه آموزش دیده، مشخصات و ویژگی‌های جسمی سلول‌های خونی مانند اندازه، شکل و رنگ را مورد ارزیابی قرار داده و هرگونه ناهنجاری را که وجود دارد، یادداشت می‌کند. این اطلاعات به پزشک متخصص سرنخ‌های دیگری درباره علت نتایج غیرطبیعی آزمایش CBC می‌دهد.